Η βία ενάντια σε γυναίκες και θηλυκότητες, η βία βάσει φύλου δηλαδή είναι ένα φαινόμενο βαθιά ριζωμένο στις κοινωνίες μας και απότοκο του πατριαρχικού συστήματος μέσα στο οποίο αυτές είναι δομημένες. Πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές παραβιάσεις σε επίπεδο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς είναι η βία που κατευθύνεται ενάντια σε ανθρώπους εξαιτίας του φύλου τους. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την έμφυλη ισότητα, η πλειονότητα των θυμάτων της έμφυλης βίας είναι οι γυναίκες και τα κορίτσια. Οι περισσότερες μορφές βίας κατά των γυναικών έχουν τις ρίζες τους στις έμφυλες σχέσεις εξουσίας που δημιουργούνται, συντηρούνται και αναπαράγονται μέσα στις κοινωνίες μας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την οποία έχει κυρώσει και χώρα μας, αποτελεί ορόσημο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας και είναι το σημείο αναφοράς στη διεθνή νομοθεσία για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, οροθετώντας την ως έμφυλη πράξη που συνιστά «παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατάφορη μορφή διάκρισης κατά των γυναικών».

Η έμφυλη βία ασκείται με διάφορους τρόπους και μπορεί να είναι σωματική, λεκτική, ψυχολογική, σεξουαλική, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία των γυναικών παγκοσμίως.

Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ειδικά έπειτα από το ξέσπασμα του  ελληνικού #metoo, μαζί με τα στόματα των κακοποιημένων γυναικών, κοριτσιών και θηλυκοτήτων, άνοιξε και η συζήτηση για όλα όσα η ελληνική κοινωνία και οι αρμόδιοι μηχανισμοί ξέρουν να κρύβουν καλά. Τα περιστατικά βίας, σωματικής και ψυχολογικής, σεξουαλικής κακοποίησης, τράφικινγκ και φυσικά γυναικοκτονιών βλέπουν πια το φως της δημοσιότητας, και μοιάζουν να μην έχουν τέλος. Υπήρξαν τον τελευταίο καιρό γυναίκες που μπόρεσαν να σπάσουν τον κύκλο σιωπής, μίλησαν για ό,τι τους συνέβη χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή, χωρίς ντροπή και προκαταλήψεις. Γυναίκες και κορίτσια καθημερινά βρίσκουν το θάρρος και τα λόγια, όσο δύσκολο κι αν είναι για να μιλήσουν τι συνέβη στα σώματα και την ψυχή τους, με στόχο να προστατεύσουν όλες τις άλλες. Βρήκαν τα λόγια και ανέδειξαν όλα όσα μέχρι τώρα ήταν ανείπωτα, κρυφά και αντιμετωπίζονταν από τη φιλήσυχη κοινωνία ως «μη θέματα». Γυναίκες άρθρωσαν λέξεις ξεκάθαρες για το πώς το όχι σημαίνει όχι, για το πως καμία δεν φταίει για την παρενόχληση, την κακοποίηση και το βιασμό της και καθημερινά δείχνουν το δρόμο για το πως δεν πρέπει να υπάρχει ανοχή πια στη σωματική, ψυχολογική και λεκτική βία στο πλαίσιο της σχέσης, του γάμου ή της εργασίας.

Και ενώ όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας μας ευαισθητοποιείται σχετικά με τα θέματα της έμφυλης βίας, η καθημερινότητά μας μοιάζει ζοφερή με περιστατικά βιασμών, σεξουαλικής κακοποίησης και γυναικοκτονιών να έρχονται στο φως της δημοσιότητας. Τα περιστατικά αυτά από μόνα τους χωρίς πλήρεις υποστηρικτικούς μηχανισμούς αντιμετώπισής τους φυσικοποιούνται ως «σημεία των καιρών μας» και κανονικοποιούνται μέσα στην καθημερινότητά μας ως ακόμη μια είδηση στα βραδινά δελτία ειδήσεων.

Στη χώρα μας ειδικά, ο κατακερματισμός της δημόσιας παρέμβασης ως προς την ουσιαστική αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, της αποτροπής της και της έμπρακτης υποστήριξης των θυμάτων είναι μέρος του προβλήματος. Όπως είναι μέρος του προβλήματος οι ξεκάθαρα πατριαρχικές πολιτικές που σχεδιάζονται και εφαρμόζονται. Είναι τεράστια η έλλειψη μηχανισμών, πρωτοκόλλων και εξειδικευμένων φορέων που θα λειτουργούν ουσιαστικά και θα αποτελούν το δίχτυ ασφαλείας γυναικών και θηλυκοτήτων που είτε θέλουν να φύγουν από μια κακοποιητική σχέση, είτε θέλουν να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους ή θέλουν να προστατευτούν.

Πώς λοιπόν προτρέπουμε τις γυναίκες να μιλήσουν σπάζοντας τη σιωπή τους όταν εμείς ως φορείς δεν μπορούμε να τις προστατεύσουμε ουσιαστικά;

Οι σκέψεις αυτές, αποτελέσαν το έναυσμα για εμάς εδώ στο Δήμο Αγίου Δημητρίου να αποδεχθούμε την ένταξη μας μαζί με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας στο έργο «Ουσιαστική σύμπραξη Ελληνικών φορέων και Αρχών για την ενίσχυση της στήριξης και προστασίας γυναικών και παιδιών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κατά τα πρότυπα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, μέσω αξιοποίησης καλών πρακτικών της Αστυνομίας της Ισλανδίας». Με τη συνεργασία και άλλων αρμόδιων Αρχών και Φορέων θα επιχιερήσουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για τη δημιουργία ενός πρωτοκόλλου, μιας ασφαλούς διαδρομής διαδικασιών, για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της Ενδοοικογενειακής Βίας κατά γυναικών και παιδιών, μέσα από μια δυναμική και πρωτοποριακή πρωτοβουλία και συνεργασία, η οποία υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund. Στο πλαίσιο του έργου αυτού, ο Δήμος Αγίου Δημητρίου είναι ο μοναδικός Δήμος στην Ελλάδα στον οποίο θα εφαρμοστούν πιλοτικά οι τυποποιημένες διαδικασίες διατομεακής ανταπόκρισης στην Ενδοοικογενειακή Βία, που θα σχεδιαστούν.  

Οι φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι πολύ σημαντικοί, καθώς εκτός από το Δήμο μας, είναι η Αστυνομία της Ισλανδίας, το Χαμόγελο του Παιδιού, το Υπουργείο Δικαιοσύνης – Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας – Επιτελικό Τμήμα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, το Γραφείο Ενδοοικογενειακής Βίας στο Αστυνομικό Τμήμα Αλίμου, το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Κοργιαλένειο – Μπενάκειο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Αλεξάνδρα». Ενώ, ως εξωτερικοί εμπειρογνώμονες του Προγράμματος από την ελληνική πλευρά έχουν οριστεί η κ. Ξένη Δημητρίου, τέως Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και η κ. Σοφία Μπεκατώρου, Χρυσή Ολυμπιονίκης της Ιστιοπλοΐας, Ψυχολόγος Bsc.

Το πρόγραμμα αυτό, είναι πολύ φιλόδοξο και δημιουργεί μια ακτίνα ελπίδας. Μέσα από τις επιτυχημένες πρακτικές της Ισλανδίας στην αντιμετώπιση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, ενεργοποιεί δραστικά την αυτοδιοίκηση, νευραλγικούς φορείς της Πολιτείας και Υπουργεία, την Κοινωνία των πολιτών και εξειδικευμένους ανθρώπους, για ένα στόχο εξαιρετικά σημαντικό: το σχεδιασμό ενός πρωτοκόλλου διαδικασίας και δράσης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και τη βέλτιστη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων του κράτους για την προστασία γυναικών και παιδιών.

Με αυτό τον τρόπο παίρνουμε ξεκάθαρα θέση για τη ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ της έμφυλης βίας, χωρίς υποκρισία, αλλά αποφασιστικά, με μέθοδο, συνεργασίες και πραγματική βούληση για την προστασία γυναικών, κοριτσιών και άλλων θηλυκοτήτων.