Η ομιλία της Δημάρχου Αγίου Δημητρίου, Μαρίας Ανδρούτσου, στην επετειακή εκδήλωση για τη Μάχη της Κρήτης

Σύλλογοι και Φορείς

Με το καθιερωμένο τελετουργικό και μεγάλη συμμετοχή κόσμου, πραγματοποιήθηκε η φετινή εκδήλωση τιμής και μνήμης για την 81η επέτειο της Μάχης της Κρήτης.

Το πρόγραμμα περιελάμβανε χαιρετισμούς της Δημάρχου Αγίου Δημητρίου Μαρίας Ανδρούτσου και του Προέδρου του Συλλόγου Κρητών Στέλιου Μαμαλάκη, ιστορική αναδρομή στα γεγονότα από την “Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα, στη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, με ταυτόγχρονη παρουσίαση παραδοσιακών τραγουδιών και χορών από τη χορωδία και τα συγκροτήματα του Συλλόγου Κρητών Αγίου Δημητρίου και μουσική απο το συγκρότημα των Γιάννη Μακριδάκη και Σταύρου Σουλακίωτη.
Τιμητικά συμμετείχε και η Ένωση Ποντίων «Η Μαύρη Θάλασσα» με το χορευτικό τμήμα της.
Στο τέλος της εκδήλωσης προσφέρθηκε παραδοσιακό κρητικό κέρασμα.

Ο χαιρετισμός της Δημάρχου Μαρίας Ανδρούτσου

Κυρίες και κύριοι,

Πέρυσι γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης του 1821. Μιας επικής διαδικασίας που οδήγησε στη δημιουργία της Ελλάδας της νέας εποχής.

► 200 ανήσυχα και ταραγμένα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οχτώ γενιές Ελλήνων βίωσαν, η κάθε μια με ξεχωριστό και ιδιαίτερο τρόπο, γεγονότα και καταστάσεις, που διαμόρφωσαν την πατρίδα μας σε αυτό που είναι σήμερα.

► 200 χρόνια γεμάτα πολέμους, επαναστάσεις, πραξικοπήματα, βασιλικά, δικτατορικά και δημοκρατικά καθεστώτα, εναλλασσόμενα και αλληλοαναιρούμενα, αιματηρά και ειρηνικά, λαοπρόβλητα και λαομίσητα.

Είναι τόσο πυκνά και σημαντικά τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά την περίοδο αυτών των 200 χρόνων, που για το καθ’ ένα αξίζει, με κάθε ευκαιρία, να γίνεται αναφορά.
Γιατί είναι αυτά που ύφαναν τον καμβά της νεότερης ιστορίας μας και διαμόρφωσαν τη σημερινή μας ταυτότητα ως έθνους και ως χώρας που αναζητά το ρόλο της στο ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Είναι αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε καλά και να αντλούμε διδάγματα, εμείς οι νεότεροι Έλληνες και Ελληνίδες, προσπαθώντας για ένα καλύτερο, ειρηνικό και ελπιδοφόρο μέλλον για τις γενιές που θα ακολουθήσουν.

Αλλά σήμερα είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για τη Μάχη της Κρήτης.
Γι’ αυτό το ιστορικό γεγονός που πριν από 81 χρόνια, ένα πρωινό της 20ης Μαΐου 1941, συγκλόνισε την ανθρωπότητα, και παρ’ ότι ως στρατιωτικό γεγονός αποτέλεσε ήττα για τις αντιστεκόμενες δυνάμεις του κρητικού λαού, που όρθωσε το ανάστημά του απέναντι στην ισχυρότερη πολεμική μηχανή της εποχής, σαν ιστορικό γεγονός καταγράφηκε ως μια τεράστια νίκη.

► Νίκη του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα…
► Νίκη του πατριωτισμού απέναντι στις ορδές των κατακτητών…
► Νίκη του ελεύθερου φρονήματος απέναντι στο σκοταδισμό…
► Νίκη της ελευθερίας απέναντι στο φασισμό…

Όταν, στις 25 Απριλίου του 1941, ο Αδόλφος Χίτλερ, υπέγραφε τη διαταγή εισβολής στην Κρήτη, με μια καινοφανή αεραποβατική επιχείρηση, που χαρακτηρίστηκε ως η πρώτη αυτού του είδους και αυτής της έκτασης στον κόσμο, ούτε μπορούσε να διανοηθεί το τίμημα και το κόστος αυτής της απόπειρας.

Υπήρξε τόσο σθεναρή η αντίσταση του κρητικού λαού, και τόσο βαρύ το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, των εισβολέων, που τα ναζιστικά στρατεύματα δεν επιχείρησαν ξανά άλλη αεροπορική έφοδο της ίδιας κλίμακας κατά τη διάρκεια του πόλεμου.

Ήταν τόσο αξιοθαύμαστη η ηρωική – πατριωτική στάση του κρητικού λαού, που ενέπνευσε όλο τον ελεύθερο κόσμο και έδωσε ελπίδα και θάρρος στους υποδουλωμένους ευρωπαϊκούς λαούς, που παρακολουθούσε με δέος την επέλαση των Γερμανών.

Αν μελετούσαν λίγο πιο προσεκτικά την ιστορία του κρητικού λαού οι Γερμανοί επιτελείς, αν αξιολογούσαν την εκ φύσεως ανυπότακτη στάση του απέναντι σε κατακτητές και εισβολείς ανά τους αιώνες, θα ήταν πιο προσεκτικοί στις επιλογές τους.

Αν είχαν διαβάσει για τις δεκάδες εξεγέρσεις κατά των Ενετών, από τούς Κρήτες γαιοκτήμονες απόγονους των βυζαντινών οικογενειών, όπως ήταν οι Σκορδίλης, Γαβαλάς, Καλαφάτης, Αρxολέων, Χορτάτζης, Μουσούρος, Βαρούχας, Λύτινοι, Βλαστοί, Αργύροι, Διογένες, Καλλέργης, Φωκάδες, Μελλισινοί…

Αν είχαν ακούσει για τις εξεγέρσεις κατά των Οθωμανών κατακτητών που ξεσπούσαν με αμείωτη ένταση και πυκνότητα, όπως ήταν το «Κίνημα του 1692», η «Επανάσταση του Δασκαλογιάννη» το 1770, το «Κίνημα των Μουρνιών» το 1833, η  «Επανάσταση των Χαιρέτη και Βασιλογεώργη» το 1841, το «Κίνημα του Μαυρογένη» το 1858, η  «Μεγάλη Κρητική Επανάσταση» την τριετία 1866 – 1869, η «Επανάσταση του 1878», η «Επανάσταση του 1889», και η «Επανάσταση του 1897-1898», οπότε η Κρήτη κέρδισε την αυτονομία και ο τελευταίος τούρκος στρατιώτης εγκατέλειψε το κρητικό έδαφος…

Αν είχαν σκύψει λίγο περισσότερο στην ιστορία, οι γερμανοί εισβολείς, θα είχαν συνειδητοποιήσει ότι από το 1201 που η Κρήτη τέθηκε υπό το καθεστώς της ενετοκρατίας και καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής, που κράτησε από το 1669 μέχρι την αυτονόμησή της το 1898, η ιστορία της είναι γεμάτη με ασταμάτητες εξεγέρσεις και πολέμους, μέσα από τους οποίους σφυρηλατήθηκε το ακατάβλητο ψυχικό σθένος και το πνεύμα ανεξαρτησίας και ελευθερίας του κρητικού λαού.

Αυτό το πνεύμα είναι που πέρασε από γενιά σε γενιά και βρέθηκε αντιμέτωπο με τους ναζί το 1941, που θεώρησαν ότι η κατάκτηση του νησιού θα γινόταν εύκολα και χωρίς βαρύ τίμημα.

Όμως, η σημερινή εκδήλωση ιστορική μνήμης, αναφέρεται και σε ένα άλλο, το χειρότερο ίσως, γεγονός της νεότερης ιστορίας μας.
Αυτό της Μικρασιατικής καταστροφής.

Ένα γεγονός που μέχρι τις μέρες μας, αποτελεί σημείο αναφοράς για την εξέλιξη της χώρας μας και πεδίο αντιπαραθέσεων και τριβών, για το οποίο πολύ μελάνι και χαρτί έχει καταναλωθεί όλα αυτά τα χρόνια, για να αποδώσει το κλίμα της εποχής, αλλά και για να κρίνει συμπεριφορές και πολιτικές που διαμόρφωσαν το τραγικό αποτέλεσμα.

Θεωρώ ότι η Διδώ Σωτηρίου, μέσα σε δέκα αράδες από το βιβλίο της «Ματωμένα Χώματα», αποτυπώνει με μοναδικό τρόπο όλο το κλίμα, όλο το δράμα, όλο τον ψυχισμό των προσφύγων της Μικρασίας:

«…τόσα φαρμάκια, τόση συφορά κι εμένα ο νους να γυρίσει θέλει πίσω στα παλιά! Να’ ταν, λέει, ψέμα όλα όσα περάσαμε και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στους μπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, τις κάργες και τα πετροκοτσύφια, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες… Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου τη γη όπου μας γέννησε… Ας μη μας κρατάει κάκια που την ποτίσαμε με αίμα… Ανάθεμα στους αίτιους!»

Τα γεγονότα του 1922, αλλά και η συνθήκη ειρήνης της Λωζάννης που υπογράφηκε ένα χρόνο μετά και έθετε τα όρια των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, με ένα περίεργο αμφιλεγόμενο τρόπο έρχονται ξανά στο προσκήνιο, εκατό χρόνια μετά, χάρη στην προκλητική στάση της πολιτικής ηγεσίας της γειτονικής Τουρκίας, με μια αναπτυσσόμενη ρητορική που αμφισβητεί ευθέως διεθνείς συμβάσεις, γεωγραφικά όρια και εδαφικές κυριαρχίες.

Ανεξάρτητα από την αξιολόγηση της σοβαρότητας που μπορεί να κάνει κανείς για τη ρητορική αυτή της γειτονικής χώρας,

  • που μπορεί να αποτελεί πρακτική για εσωτερική κατανάλωση αποπροσανατολισμού του τουρκικού λαού, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι αναλυτές,
  • ή ένα ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι με κανόνες που σχεδιάζονται από άλλα κέντρα, με σκοπό τη διαρκή εξάρτηση των δύο λαών από επαχθή εξοπλιστικά προγράμματα, όπως λένε κάποιο άλλοι,
  • ή ακόμη και εφαρμογή της πανάρχαιας τακτικής του «διαίρει και βασίλευε», με σκοπό τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πόρων του Αιγαίου…

Ανεξάρτητα από όλα αυτά, το συμπέρασμα είναι ένα:

Η ειρήνη,

► αυτή που βάναυσα βιάζεται αυτή τη στιγμή στη Ουκρανία
► αυτή που μέχρι πρότινος εθεωρείτο αδιαμφισβήτητο κεκτημένο για τους ευρωπαϊκούς λαούς
► αυτή που θα έπρεπε να φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού από όλες τις κυβερνήσεις και όλους τους διεθνείς οργανισμούς

βρίσκεται σε απειλή και έχει την ανάγκη της φροντίδας και της εγρήγορσης όλων μας.

Έχει την ανάγκη νηφάλιων πολιτικών ηγετών, προσεκτικών χειρισμών και σοφών πρακτικών που θα βασίζονται σε διδάγματα της ιστορίας και στον αλληλοσεβασμό των λαών.

Για να μη φτάσουμε ποτέ ξανά να πούμε, σαν τη Διδώ Σωτηρίου: Ανάθεμα στους αίτιους!